SORU: Eğer zekât veren kişi zekâtını fakir akrabalarına verirse bu caiz olur mu?
CEVAP:
Akraba kimseler iki kısımdır:
1- (Birinci) kısım: Zekât verenle aralarında doğumdan kaynaklanan yakınlık olanlar. (Doğum karabeti, bir kimsenin usûl ve furû’larıdır); (usûl), anne-babalar (ve yukarıya doğru), dedeler, nineler; (furû ise), çocuklar ve (aşağıya doğru) torunlar gibi…
(Furû; gayri meşru çocuklara da şamil olup, bir kimse zinadan olan çocuğu ile evlatlıktan reddettiği çocuğuna dahi zekât veremez. Evlatlıktan nefyettiği/reddettiği çocuğa örnek; ümmüveled cariyenin doğurduğu çocuğu, efendisi, “bu çocuk benden değildir” diyerek reddetmesi gibi. Keza, “liân” yaparak “benden değildir” diye nefyedilen çocuk da böyledir…
Yukarıdaki hüküm, fıtır sadakası, adak ve keffaretler gibi vacip olan bütün sadakalar için de geçerlidir. Nafile sadaka ve madenlerin beşte bir’ini ise verebilir. (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
2- (İkinci) kısım: (Zekât verenle) aralarında doğumdan kaynaklanan (yakınlık) olmayanlar. (Örneğin); erkek kardeşler, kız kardeşler gibi. (Yine) amcalar ve halalar gibi. Ve (yine) dayılar, teyzeler ve (bunların) çocukları gibi…
Birinci kısma zekâtın verilmesi caiz olmaz. Şayet (bir kimse) malının zekâtını, ne kadar aşağı inerse insin erkek olsun kız olsun çocuğuna veya çocuğunun çocuğuna (yani torununa) verse veya (zekâtını) babasına, annesine, dedelerine veya ninelerine verse, bununla zekâtını eda etmiş (vermiş) olmaz…
İkinci kısma gelince, zekâtın onlara verilmesi caiz olur ve (zekâtın bunlara) verilmesinde iki ecir (sevap) vardır. Zekâtın edasının sevabı ve sıla-i rahim’in sevabı…
SORU: Eğer (kişi) zekât malıyla bir köle satın alır ve azad ederse bununla zekâtını eda etmiş olur mu?
CEVAP: Hayır…
