SORU: Yaşlı ve genç kadın yolculukla ilgili yasakta eşitler midir?
CEVAP:
a) Birinci görüş:
Hanefi mezhebine göre farz olan haccı eda etmek için kadın ihtiyar bile olsa yalnız başına sefere çıkamaz. Çünkü deliller mutlaktır, genç ile yaşlı kadın ayırt edilmemiştir. Şair şöyle demiştir: “Mahallede, her düşenin bir kaldıranı vardır. ve her kesat için bir gün sürüm olur.”
İmam Nevevî (Müslim hac bahsinde); “Kadının yaşlı da olsa şehvete mahal olduğunu, bu bâbda Ulemanın “Her düşenin bir tutanı bulunur” dediklerini nakletmiş ve dolayısıyla yaşlı ve genç kadının mahrem hususunda eşit odluklarını belirtmiştir.
b) İkinci görüş:
Maliki Ulemasından Kâdı Ebû Velîd Bâcî; “Bence (kadının mahremsiz sefer etmemesi hususunda) söylenenler genç kadın hakkındadır. Şehvete mahal olmayan ihtiyar kadın bütün seferlere dilediği şekilde kocasız ve mahremsiz olarak gidebilir” demiştir.
“Muharrar sahibi” de; “Kendisinden bir fitne sadır olmasından veya bir fitneye uğramasından korkulmayan yaşlı kadınlar hakkında mahrem şart koşulmaz. Ancak şart koşulan şudur ki; bineğe iniş ve binişlerde bir erkeğin elinden tutmasına ihtiyacı olmamalıdır ve salih bir toplulukla yolculuk yapmalıdır. Bu gibi yaşlı kadınlara bakmaya nasıl cevaz verilerek genç olan kadınlardan ayrılmış ise, hüküm yönünden sefer hususunda da genç olan kadınlardan ayrılması gerekir” demiştir.
(İbn-i Âbidîn, Mevâhibü’l-Celîl fî Şerhi Muhtasari’ş-Şeyh Halil Malikî, Tefsir-ü Mustafa’l Adevî, Tefsirü’l Münîr, Ahkamu’l Kur’an li’t-Tahâvî, Sübülü’s-Selâm, Neylü’l Evtâr, Bidâyetü’l Müctehid, el-Fevâkihu’d-Devânî alâ Risaleti İbn-i Ebî Zeyd, Metnü’r-Risale (Malikî), el-Hâvi’l Kebîr li’l Mâverdî, el-İbtihâc-ü Tezhîb-i Muğni’l Muhtâc, el-Furu’ li-İbn-i Müflih Hanbelî, el- Muğnî Hanbelî, el-Huccetü li’ş-Şeybânî Hanefî, Ta’rîfât li’l Cürcânî, Külliyyât li’l Kefevî, Câmiu’l Ulûm fî Istılâhâti’l Fünûn, Mebsût li’s-Serahsî, Hâşiyetü’l Adevî alâ Şerhi Muhtasar Halil Huraşî, Mecmû’ Şerhu’l Muhezzeb li’n-Nevevî, Şerhu’l Müntehâ li’l Behûtî, Cezîrî -dört mezhebe göre- İslam Fıkhı ve Zühaylî -dört mezhebe göre- İslam Fıkhı)
