SORU: Yahudilerde Sebetayistlik… Osmanlıdan günümüze “Sebetayistler-Dönmeler”…
CEVAP:
Yahudilere göre Mesih gelip Yahudileri kurtaracak ve düşmanlarını cezalandıracaktır. Bâbil sürgününden sonra başlayan bu ümit, zamanla Mesih iddiasıyla sayısızca insanın ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu yalancı Mesihler gelip geçmiş ve Yahudilerin kutsal topraklara dönme arzularını canlı ve taze tutmaktan başka bir şey yapamamışlardır. Ancak 17. yüzyılda İzmir Yahudileri arasından çıkan “Sabatay Sevi hareketi”, bunların en dikkat çekicisi ve kalıcı olanıdır. Sabatay Sevi’nin mensupları günümüze kadar varlıklarını devam ettirmiş olup halen içimizde yaşamaktadırlar. Bu hareket Osmanlı İmparatorluğunun sınırları içerisinde cereyan etmiş fakat sadece sınırlar içerisinde kalmayıp bütün dünya Yahudilerinin de ilgi odağı olmuştur…
Osmanlı devletinde çıkan bu hareket üzerine padişah 4. Mehmet, Sabatay Sevi’den Mesihliğinin ispatı için bir mucize göstermesini isteyince Sabatay Sevi kurtuluşu Müslüman olduğunu söylemekte bulmuş, İslam dinine girdiğini söylemiş, ancak bu Müslüman kimliğinin adı altında Yahudiliğini devam ettirmiştir. Yani görünüşte Müslüman ama hakikatte bir Yahudi olarak devam etmiştir. Sabatay Sevi’nin ölümünden sonra ise mensupları Sabatay Sevi’nin yolunu devam ettirmişlerdir…
Sabatay Sevi’nin “18 ilkesini” ve “İnanç Esaslarını” benimseyen mensupları, “Sabatayistler” olarak ülkemizde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu 18 ilkenin 16’ncısında “Türklerin âdetlerine, onların gözlerini örtmek maksadıyla dikkat edilsin. Ramazan orucunu tatbik etmek için sıkıntı gösterilmesin ve aynı şey Kurban için de yapılsın. Gözün gördüğü her şey ifa edilsin, yerine getirilsin” hükmü yer almaktadır. Bu hareketin mensupları bu maddeyi her zaman her yerde tatbik etmişlerdir. Sabatayistler görünüşte Müslüman-Türk olup, hakikatte ve kendi aralarında ise Yahudi ve Sabatay Sevi’nin yoluna bağlı birer fert idiler. Türklere, Türk ve Müslüman olduklarını, Yahudilere ise Yahudi olduklarını söylemişlerdir. Biri Türk diğeri Yahudi olmak üzere iki kimlikleri vardır ve yine biri Türk ismi diğeri Yahudi ismi olmak üzere iki isim taşımaktadırlar. Bu gruba Osmanlı döneminde ve daha sonraları “dönme” denmiş, günümüzde ise Sabatay Sevi’ye nisbetle “Sabatayist” denilmektedir…
