SORU: Niyetin hakikati nedir? Dil ile niyet etmek şart mıdır? Niyetin ilk ve son vakti ne zamandır? Bir kimse güneş batmadan oruca niyet edip ertesi gün zeval vaktine kadar uyusa niyeti geçerli olur mu? Sahura kalkmak niyet sayılır mı? Bir kimse namaz kılarken oruca niyet ederse niyeti geçerli olur mu? Namazı bozulur mu?
CEVAP:
Bu hususta İbn-i Âbidîn ve diğer kaynaklarda şunlar zikredilmiştir:
a) Niyet; “Ben, falanca orucu Allah Teâlâ için tutacağım” diyerek kalben yapılan bir taahhütnamedir…
b) Oruçta niyet şarttır. Niyet ise, oruç tuttuğunu kalbi ile bilmesidir. Ramazan ayının gecelerinde ise hiçbir Müslüman bundan yani oruç tuttuğunu kalben bilme halinden hâlî olmaz… Dil ile niyet ise şart değildir…
c) Niyetin ilk vaktinin güneş battığı zaman/gurûb vakti olduğunda ihtilaf yoktur. Şayet güneş batmadan önce oruca niyet ederse sahih olmaz. Şöyle ki; bir kimse güneş batmadan, yarın oruç tutmaya niyet edip sonra da zeval vaktine kadar uyusa veya bayılsa yahut ertesi gün zeval vaktine kadar gaflete düşse orucu caiz olmaz. Ancak niyetin son vakti hususunda ise ihtilaf edilmiştir…
d) “Bahır”’da “Zahîriyye”’den naklen, “Sahura kalkmak/sahur yemek niyettir” denilmiştir…
e) Dil ile niyet etmenin sünnet olduğu söylenmiştir. Ancak buradaki sünnetten murad, “Ulemanın sünneti/âdeti” olduğudur, Nebî (s.a.v)’in sünneti değildir. Zira bu hususta O’ndan bir hadis naklolunmamıştır…
f) Dil ile niyet ederse, “Niyet ettim Allah rızası için yarın oruç tutmaya” veya gündüz Ramazan orucuna niyet ediyorsa “Niyet ettim Allah rızası için bugün oruç tutmaya” diye söyler…
g) Bir kimse namazdayken oruca niyet ederse niyeti sahih/geçerli olur. Namazdayken konuşmadan niyetlenmesi ise namazı bozmaz…
