SORU: Ot, saman ve kamış gibi şeylerde öşür vacip midir?
CEVAP:
Odun, kamış, ot, saman, zembil ve yelpaze yapılan hurma dalı, katran, ağaç sakızı, hatmi[1], üşnan[2], pamuk ve patlıcan ağacı/tiyeği, karpuz ve salatalık çekirdeği ve tedavide ilaç olarak kullanılan çörek otu gibi şeylerde öşür yoktur…
Eğer bunları eken kişi, bu şeylerle gelir elde etmeyi, bu şeyleri satıp kazanç sağlamayı hedefler de bu maksatla bunları ekerse, o takdirde öşür vermesi gerekir. Bu mevzunun ekseni (yani hükmü), maksadın ne olduğuna göre değişmektedir. (Örneğin), kişi ekini, hususen karpuz ve salatalık çekirdeklerini elde etmek için ekmemiş ise, o takdirde buna öşür gerekmez. Şayet sırf çekirdek elde etmek için arazisine karpuz ekerse yahut gelir elde etmek için (arazisini odunluk veya kamışlık) haline getirirse, o takdirde öşür vacip olur…
Keza, ekin tane tutmadan önce samanı ayırırsa, öşür vacip olur. Zira o takdirde ekilen ekinden maksat saman olmuş olur. İmam Muhammed’den bir görüşe göre, saman kuruduğu vakit onda öşür vacip olur…
Pamuğun ve patlıcanın ağacında/kökünde öşür yok ise de, daha önce geçtiği gibi pamuk ve patlıcanın kendisinde öşür vardır… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
[1] Hatmî; Irak’ta yetişen güzel kokulu bir bitkidir. (Tedavide ve temizlikte kullanılır…)
[2] Üşnân; çöven otu olup, hem tedavide hem de temizlikte kullanılır…
