Farz-ı ayın ve farz-ı kifaye olan ilimlerden hangisi daha faziletlidir?

SORU: Farz-ı ayın ve farz-ı kifaye olan ilimlerden hangisi daha faziletlidir?

CEVAP:

Farz-ı ayın, farz-ı kifayeden daha faziletlidir. Çünkü farz-ı ayın, nefsin hakkı için farz kılınmıştır. Nefis için farz-ı ayın daha mühim ve daha meşakkatlidir. Farz-ı kifaye öyle değildir. O, umumun hakkı için farz olmuştur. Bu umuma kâfir bile dâhildir… Bir iş umumi olursa hafifler, hususi olursa ağırlaşır…

Bazıları da farz-ı kifayenin efdal olduğunu söylemişlerdir. Zira bu farzın edası bütün ümmetten borcu ıskat eder/düşürür. Terk edilirse, bu farz-ı kifayeyi yapmaya/yerine getirmeye imkânı olan herkes günahkâr olur. Bu sıfatta olan bir farzı yapmak, tesir cihetinden daha büyük olacağında şüphe yoktur… Ancak buna rağmen “Tahtâvî”’nin nakline göre birinci kavil mutemed sayılmıştır… (İbn-i Âbidîn, Mukaddime)