SORU: TOKİ’den ev almak caiz midir?
CEVAP:
TOKİ için, zamanımızdaki birçok hocalar cevaz verse de, bize göre caiz olmayan yönü vardır… TOKİ’den ev almanın İslam Hukukuna aykırı olan yönleri kısaca şöyledir;
1- Bazı TOKİ evlerindeki satışta, satın alınacak malın/gayr-i menkulün toplam fiyatı belli değildir…
2- Bazı TOKİ evlerindeki satışta, satın alınan malın/gayr-i menkulün aylık taksitlerine, yıllık memur zammı oranında zam yapılacağı belirtilmektedir ki bu oran meçhul olup dolayısıyla malın nihai fiyatı da meçhul olmaktadır…
3- TOKİ’ye cevaz veren hocaların dayandığı husus, paranın değer kaybı yüzdesinin borca eklenmesinin Hanefi Mezhebinde İmam Ebû Yusuf’un buna cevaz vermesidir. Ancak burada şu iki aykırı husus vardır:
a) Zamanımızdaki paranın değer kaybetmesi veya yükselmesi sûnî iniş-çıkışlara, spekülasyonlara bağlı olarak vuku bulmaktadır. Dolayısıyla döviz, enflasyon, kredi notları, borsa vb. hususlardaki iniş-çıkışlar hakikate bağlı olarak vuku bulan iniş-çıkışlar değillerdir. İmam Ebû Yusuf’un görüşüyle amel edilse bile yine de zikrettiğimiz bu spekülatif hareketlerden dolayı gerçekten enflasyonun olup olmadığı ve eğer varsa enflasyon farkının hakiki olarak hesaplanması mümkün gözükmemektedir…
b) Hanefi Mezhebinde İmam Ebû Yusuf (rh.a) paranın değer kaybı yüzdesinin borca eklenmesini caiz görse de, Şafii, Maliki, Hanbeli mezhepleri ile Hanefi Mezhebinden İmam Âzam ile İmam Muhammed buna cevaz vermemektedirler. Dînî bir mesele hususunda ihtiyatı elden bırakmayıp çoğunluğa göre amel etmek en isabetli davranış olsa gerektir…
4- TOKİ, tek tip satış uygulaması yapmayıp, nihai fiyatı yani malın toplam fiyatı belli olan, KREDİNİN-FAİZİN bulaştırılmadığı satışlar ve uygulamalar da yapmaktadır ki bu uygulama yöntemiyle satın almalar caizdir, böyle bir durumda VADE FARKININ fiyata eklenmesinde de herhangi bir sakınca yoktur…
