SORU: Şevval ayında altı gün oruç tutmanın hükmü nedir? Şevval ayındaki altı günlük orucu peş peşe veya aralıklı tutmanın hükmü nedir? Şevval orucunu tutmaya Ramazan Bayramının birinci gününden hemen sonra başlamanın hükmü nedir?
CEVAP:
Müslim’in Ebû Eyyub el-Ensârî (r.a)’den (rivayetine göre) Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurmuştur: “Kim Ramazan orucunu tutar, sonra da ona Şevval (ayından) altı gün (oruç) ilave ederse, bütün senenin orucu (yani bütün sene oruç tutmuş) gibi olur.”
Şevvalde altı gün tutulan orucu aralıklı tutmak menduptur. Ama muhtar olan kavle göre peş peşe tutmak da mekruh değildir.
“Hidâye” sahibi “Tecnîs” adlı eserinde şunları söylemiştir: “Ramazan Bayramından sonra altı gün aralıksız oruç tutmayı Ulemadan bazıları mekruh saymıştır. Muhtar olan kavle göre (altı gün Şevval orucunu peş peşe tutmakta) bir beis yoktur. Çünkü (bunun) mekruh olması, (kişinin) bu orucu Ramazandan saymasından emin olunamadığı içindir, (zira bu orucu Ramazandan addetmekle kişi) Hıristiyanlara benzemiş olur. Fakat şimdi bu mana (bu tarz bir anlayış tehlikesi) kalmamıştır.” Ebûlleys’in Kitâbü’n-Nevâzil’inde, Husâmü’ş-Şehîd’in el-Vâkıat’ında, el-Muhîti’l-Burhânî’de ve ez-Zahîre’de de buna benzer sözler vardır.
“Gâye”’de Hasan b. Ziyâd’ın (altı gün Şevval orucunu tutmakta) bir beis görmediği ve “Ramazan (ayı orucuyla) bu günleri ayırmak için (Ramazan) Bayramı günü yeterlidir” dediği rivayet olunmuştur. Yine aynı eserde kaydedildiğine göre, müteahhirîn Ulemanın çoğunluğu (altı gün Şevval orucunu tutmakta) bir beis görmemişler, sadece, aralıklı mı yoksa aralıksız mı tutulmasının efdal (daha faziletli) olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir.
“Hakâık” adlı eserde açıklandığına göre, (altı gün Şevval) orucunu Bayram gününe bitişik olarak (birinci günden hemen sonra) tutmak İmam Mâlik’e göre mekruhtur, Ulemamız ise (aralıklı mı yoksa aralıksız mı tutulmasının efdal olduğu) hakkında ihtilâf etmiş olsalar da bize göre (altı gün Şevval orucunu Bayram gününe bitişik olarak tutmak) mekruh değildir. İmam Ebû Yusuf’tan bir rivayete göre, o, (altı gün Şevval orucunun) aralıksız tutulmasını mekruh görmüştür. Fakat muhtar olan kavle göre bunda bir beis yoktur. el-Vâfî, el-Kâfî ve el-Musaffâ’da “Mâlik’e göre mekruhtur, bize göre mekruh değildir” denilmektedir.
Sonuç olarak: (Şevval ayındaki) mekruh olan aralıksız oruç, (Ramazan) Bayramı günü oruç tutup, ondan sonra beş gün daha eklemektir. Bayram günü oruç tutmazsa mekruh olmaz. Bilakis müstehap ve sünnet olur… (İbn-i Âbidîn, Oruç Bahsi)
