Ma’tûh yani aklı noksan bunak veya bunaklık derecesindeki “alzheimer” hastası kişiye zekât vacip midir?

SORU: Ma’tûh yani aklı noksan (bunak) kimseye zekât vacip midir?

CEVAP:

Bir kimsede bunaklık (veya bunaklık derecesindeki “Alzheimer” hastalığı) bulunduğu müddetçe kendisine zekât farz olmaz. Zira onun hükmü, aklı eren -sabî mümeyyiz- çocuk gibidir ve sırf ibadet olan bir şey ona lazım gelmez ve zekât da sırf ibadet olduğu için ona farz olmaz…

Zekâtın farziyetini düşüren bunaklık, bir seneyi kaplayan bunaklıktır. Eğer bunaklık bütün seneyi kaplamaz ve -az bir zaman da olsa bunaklık zail olursa- o takdirde zekât farz olur ve bunaklığın hükmü kalkar… İmam Ebû Yusuf’tan bir rivayete göre ise, “bu durumda bunak kimse eğer senenin çoğunda ayılmış ise zekât farz olur…” demiştir… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)

Mecelle’de ma’tûh şöyle tarif edilmiştir; Şuûr’u dengesiz ve bozuk, anlayışı az, sözü karışık ve kendini iyi idare edemeyen kimse olup, deli gibi dövüp sövmez, sözü karışık olmakla birlikte bazı konuşması akıllı insanların sözlerine, bazı lafızları ise delilerin sözlerine benzer…