SORU: Iskât var mıdır? Oruç ve namaz ıskâtı nasıl yapılır? Ölenin yerine namaz kılınıp oruç tutulabilir mi?
CEVAP:
a) Hasta veya yolcu olup oruç tutamayan kişiler öldükleri takdirde bunların velileri onların üzerlerinde borç olarak kalan her gün için fıtır sadakası (hususunda olduğu gibi) gibi bir fakiri doyurur… Oruç tutulmayan her gün için bir fakiri 2 öğün yedirir veya fıtır sadakası miktarını bir fakire verir… Eğer hasta veya yolcu kişi ölürken tutamadıkları oruçların fidyesinin verilmesini vasiyet ederlerse mallarının üçte birinden, oruçlardan her gün için bir fıtır sadakası verilmesi lazımdır. Eğer vasiyet etmezlerse verilmesi lazım değildir, ancak mirasçıları teberruda bulunursa sahih olur… Namaz da oruç gibidir. Yani her namazın fidyesi bir orucun fidyesi gibidir, sahih olan da budur. Bir günlük namazın ıskâtında altı fıtır sadakası miktarı takdir edilir…
b) Hanefi mezhebine göre ölen kimsenin velisi, ölenin yerine namaz da kılamaz oruç da tutamaz. Zira Rasûlullah (s.a.v); “Hiç kimse hiç bir kimsenin yerine oruç tutamaz” buyurmuştur. İmam Şafii (rh.a)’e göre tutabilir. Zira Rasûlullah (s.a.v); “Bir kimse, üzerinde oruç borcu varken ölürse, o kimsenin yerine velisi oruç tutar” buyurmuştur… (Mültekâ/Mevkûfât)
