SORU: Fıtır sadakası vermek hangi zengine vaciptir? Bir kimse fecirden önce fakir düşerse veya fecirden sonra fıtır sadakası verecek kadar zengin olursa hükmü ne olur?
CEVAP:
1- Fıtır sadakası, zekât malını almanın haram oluşuyla müteallık zenginlik halinde vaciptir. (Yani zekât almayı haram kılan zenginliğe haiz kimsenin, fıtır sadakası vermesi vacip olur)…
Zekât almanın haram olması, kurban kesmenin vacip olması, fıtır sadakası vermenin vacip olması, yakın akrabaya bakmanın vacip olmasını gerektiren miktar mala sahip olmak ile zekât vermeyi gerektiren nisap ayrıdır. Bu nisapta/miktarda malın çoğalması ve üzerinden bir sene geçmesi şart değildir.
Bu nisap/miktar şudur: Bu, aslî ihtiyaçlardan hâlî mal olup bu mal;
a) Kıymeti iki nisaptan yani altın veya gümüşün nisabından birisine ulaşırsa
b) Şayet bu mal aslî ihtiyaçlardan fazla ise (örneğin), evin (aslî ihtiyaçlardan fazla) eşyası, ehlinin olmayan (yani ehlinden başkasının elinde ki) kitaplar veya içinde oturmaya ihtiyacı olmadığı ev (gibi malı var ise sahibine zekât vermeyi de zekât almayı da haram kılar)…
Bu nisap sahibine yukarıda zikredildiği gibi zekât alması haram olur, vacip olan sadakaları alması haram olur, kurban kesmesi vacip olur, fıtır sadakası vermesi vacip olur, yakın akrabaya bakması vacip olur, nafile sadakayı alması haram değil, sadece istemesi haram olur, keza zekât verecek olanların (bu kimseye zekât) mallarından vermeleri de caiz olmaz…
2- Bir kimse fecirden önce fakir düşerse yahut fecirden sonra fıtır sadakası verecek kadar zengin olursa, fıtır sadakası vermesi vacip olmaz… (İbn-i Âbidîn, Teshîl li Mesâil Kudûrî, İhtiyâr, Fetevây-i Hindiyye)
