SORU: Bir kimse zekâtını vereceği kimsenin veya kurumun, zekât almaya ehil ve müstehak olduğunu araştırmak zorunda mıdır? Şayet araştırmadan verirse hükmü ne olur?
CEVAP:
Bir kimse zekâtını vereceği kimsenin zekât almaya ehil ve müstehak olup olmadığını araştırır… Araştırarak zekât vermekten murad, kendi içtihadı[1] ve kanaatinde hâsıl olan duruma göre vermektir… Araştırır da, zekâtını, zannınca (almaya) ehil olmayan birine verirse yahut zekâtını vereceği kimsenin müstehak olup olmadığında şüphe eder de buna rağmen araştırmazsa, o kimsenin zekât almaya ehil ve müstehak olduğu anlaşılmadıkça ona zekât vermesi caiz olmaz… Araştırmanın sonunda bu kimsenin ehil olduğu anlaşılırsa sahih kavle göre caizdir…
Bilmiş ol ki, kendisine sadaka verilen şahıs fakirlerin sırasında oturur da onların yaptığını yaparsa yahut üzerinde fakir elbisesi bulunursa yahut zekâtını ister de o da verirse, bu sebepler araştırma menzilesindedir… Hatta bunlardan sonra o kimsenin zengin olduğu meydana çıkarsa, zekâtı tekrar vermesi icabetmez… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
[1] İçtihad; talep etmek ve ibtiğâ (yani maksat, istenilen şey, amaç, erişilmek istenilen sonuç, gaye, hedef) demektir… Örfte ise içtihad; (bir) şeyin hakikatine vakıf olunmadığında, (o) şeyi zann-ı galip ile (yani kanaate göre) talep etmektir… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
