SORU: Ailelerinin haberi olmadan bir kadının bir erkekle nikâhlanmaları caiz midir?
CEVAP:
Hür ve ergen yani buluğa ermiş olan kızın, hür ve ergen yani buluğa ermiş bir erkekle evlenmeye karar vermesi ve nikâh akdini velisiz yerine getirmesi aşağıdaki şartlar yerine geldiği takdirde sahihtir:
1- İcap ve kabul lazımdır…
İcap; nikâh akdinde ilk söylenen sözdür. Kabul; ilk söylenen söze verilen cevaptır. Mesela; erkeğin ilk olarak “seninle evlendim”, “seni kendime eş aldım” gibi sözler söylemesi icaptır; kadının da bu sözlere karşılık “kendimi eş olarak sana verdim”, “seninle evlenmeyi kabul ettim” gibi sözler söylemesi ise kabuldür. İlk önce sözü söyleyenin erkek veya kadın olmasında bir fark yoktur…
2- Her iki tarafın, icap ve kabulü birbirlerinden işitmeleri lazımdır…
3- Kız ve oğlanın akıllı ve ergen (buluğa ermiş) olması lazımdır…
4- Şahitlerin nikâh akdinde hazır bulunmaları lazımdır…
5- Evlenenler Müslüman ise şahitlerin; akıllı, Müslüman ve ergenlik çağında olmaları gerekir… Şahitlerin sayısı; iki erkek veya bir erkek ve iki kadın olmalıdır… Şahitlerin, hem icap ve kabul anında nikâhta bulunmaları hem de bu sözleri işitmeleri lazımdır…
6- Erkeğin altı hususta kadına denk olması gerekir. Bunlar: Soy, İslâm, sanat ve kültür, hürriyet, dindarlık ve servettir. Bu denklik olunca kadının asabeden (baba, kardeş, amca vb.) olan velisinin nikâhı bozup karı-kocayı ayırma hakkı olmaz. Aksi bir durumda, yani erkeğin kadına yukarıda saydığımız hususlarda denk olmaması durumunda baba, kardeş, amca vb. velilerin, eşleri birbirinden ayırmaya hakları vardır…
7- Kadına mehir verilmelidir…
8- Kadın ve erkekten her biri bu nikâhı rızasıyla yapıyor olmalıdır… (Zuhaylî -dört mezhebe göre- İslam Fıkhı ve diğer Hanefî fıkhı kaynakları)
9- Dînî nikâh ve resmî nikâh, her iki nikâh da zifaftan önce yapılmış bitmiş olmalıdır…
Bu maddeyi bu şekilde şart koşmamızın nedeni şudur: Allah’ın hak ve hukukuna riayet etmeyen, dînî hassasiyeti zayıf olan insanlar, dînî nikâhı kendileri için bağlayıcı görmeyerek kadının hak ve hukukunu rahatlıkla çiğneyebilmektedirler. Aslında Allah’ın koyduğu hak ve hukuka riayet eden kişi için dînî nikâhın bağlayıcılığı kâfidir. Ama ne acıdır ki, bu hassasiyet zamanımız insanlarının çoğunda bulunmamaktadır. Bundan dolayı kadının haklarının zayi olmaması, hukukunun çiğnenmemesi ve kötü niyetli kişilerin önünü kesmek amacıyla “resmî nikâh dînî nikâhtan önce yapılmalıdır, her iki nikâh da zifaftan önce yapılıp bitmiş olmalıdır” şartını koşuyoruz…
