Süt emme ile evlenmesi haram olanlar ve istisnaları yani süt emme olsa da evlenmesi helal olanlar kimlerdir?

SORU: Süt emme ile evlenmesi haram olanlar ve istisnaları yani süt emme olsa da evlenmesi helal olanlar kimlerdir?

CEVAP:

a) Bir kişinin sütannesi, sütannesinin veya sütbabasının annesi -yani sütninesi- ile evlenmesi haramdır.

b) Bir kişinin sütkızları ve sütkızlarının kızları ile evlenmesi haramdır.

c) Sütkız kardeşler, süt erkek kardeşler ve bunların çocukları ve torunları ile evlenmek haramdır.

d) Süt halalar ve süt teyzelerle evlenmek de haramdır.

Yani akrabalıktan dolayı evlenmesi haram olan kadınlarla, süt emmeden dolayı da evlenmek haramdır. Ancak akrabalık nedeniyle evlenmesi haram olup da süt emme mevzuunda evlenmesi helal olanlar vardır. Bunlar 9 sınıftan ibaret olup aşağıda geldiği gibidir:

1- Bir kimse, neseben erkek ve kız kardeşinin, sütannesi ile evlenebilir. Keza bir kimse sütkardeşinin neseben annesi veya sütannesi ile evlenebilir. Örneğin; Ahmet, neseben erkek kardeşi Mehmet’in sütannesi Ayşe’den süt emmediği müddetçe onunla evlenebilir. (Kısaca; kız ve oğlan kardeşlerin anneleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir erkeğin neseben kardeşinin, neseben annesi, kendisinin öz veya üvey annesi olacağından evlenmesi caiz değildir.

2- Bir kimse, neseben evladının, sütkız kardeşleri ve bunların kızları ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun kız kardeşleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin neseben evladının, neseben kız kardeşi, kendisinin ya kızı ya da üvey kızı olacağından evlenmesi caiz değildir.

3- Bir kimse, neseben evladının, sütnineleri ve süt evladının neseben nineleri veya başka bir sütanneden sütnineleri ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun nineleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben evladının, neseben nineleri, kendisinin ya annesi veya kaynanası olacağından evlenmesi caiz değildir.

4- Bir kimse, neseben amcası veya halasının sütanneleri ve süt amca veya halasının sütanneleri ile evlenebilir. (Kısaca; amcaların ve halaların anneleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben amca veya halasının, neseben annesi, kendisinin öz veya üvey ninesi olacağından evlenmesi caiz değildir.

5- Bir kimse, neseben veya süt yoluyla, dayı ve teyzesinin sütanneleri ile evlenebilir. (Kısaca; dayıların ve teyzelerin anneleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben dayı veya teyzesinin, neseben annesi, kendisinin anne bir ninesi olacağından evlenmesi caiz değildir. Nitekim bir kimsenin süt amcası ile halasının ve süt dayısı ile teyzesinin, neseben anneleri ile evlenmesi caiz değildir. Çünkü bunlar, o kimsenin, ya sütninesi veya süt dedesinin diğer hanımıdır.

6- Bir kimse, neseben evladının süt halaları ve süt evladının neseben veya başka bir sütanneden süt halaları ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun halalarıdır.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben evladının, neseben halası, kendisinin kız kardeşi olacağından evlenmesi müebbed haramdır.

7- Bir kimse, neseben evladının, süt halalarının kızları ve süt evladının neseben veya süt halalarının kızları ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun halalarının kızlarıdır.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben evladının, neseben halası kızı, kendisinin kız kardeşinin kızı olacağından evlenmesi ebediyen haramdır.

8- Bir kimse, neseben evladının, sütkardeşlerinin kızları ve süt evladının neseben veya sütkardeşlerinin kızları ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun kız kardeşlerinin kızlarıdır.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; bir kimsenin, neseben evladının, neseben kız kardeşlerinin kızı, kendisinin veya hanımının torunu olacağından evlenmesi ebediyen haramdır.

9- Bir kimse, neseben evladın süt evladının, neseben veya başka bir sütanneden olan sütannesi ile evlenebilir. (Kısaca; çocuğun çocuğunun anneleridir.)

Hâlbuki bu durum neseb yoluyla olan akrabalıkta haramdır, şöyle ki; neseben evladın neseben evladının annesi, oğlunun hanımı olacağından evlenmek müebbed haramdır.

Yukarıdaki açıklamalardan sonra aşağıdaki şu hususlar terettüb eder;

a) Sütanne ile sütbabanın akrabası, süt çocuğun da akrabasıdır. Fakat süt çocuğun hanımı, çocukları ve torunlarından başka akrabaları, sütanne ile sütbabanın akrabası değildir.

Öyleyse bir kadın, sütoğlunun neseben babası, dedesi veya kardeşi ile evlenebilir.

Keza bir kimse, neseben baba bir kardeşinin, anne bir kız kardeşi ile evlenebileceği gibi, neseben kardeşinin sütkız kardeşi ile de evlenebilir.

b) Bir kadının emzirdiği çocuk, o kadının hiçbir oğlu veya kızı ile evlenemez. Çünkü bunlar birbirleriyle sütkardeş olmuşlardır. Fakat bu çocuğun emzirilmeyen diğer kardeşleri, o kadın ile ve onun çocukları ile evlenebilirler.

c) İki kadından her biri diğerinin bir çocuğunu emzirdiğinde yalnız bu çocuklar arsında haramlılık sabit olur. Örneğin; Ayşe hanımın iki kızı olsa ve kızının birini Zeynep Hanım emzirse, Zeynep hanımın da iki oğlu olsa ve birini Ayşe hanım emzirmiş olsa, Zeynep ve Ayşe hanımın diğer oğlu ve kızı arasında nikâh yapmak -başka bir mani yoksa- caiz olur. Nikâh sadece süt emenler arasında caiz olmaz.

d) Bir çocuğun birden fazla sütannesi olabilir. Bununla beraber bir çocuğa iki kadının birbirine karıştırılmış sütleri içirilse, aralarında süt emmenin hükümleri sabit olur. Birbirine karıştırılan bu sütler eşit olsun veya olmasın süt emmenin hükümleri sabit olur, çünkü cins, cinse galip gelemez.

e) Süt emme ile hürmet-i musâhere de sabit olur. Şöyle ki; bir kimse, sütoğlunun boşadığı kadınla evlenemeyeceği gibi, bir kadın da sütkızının kocası ile evlenemez. Çünkü bunlar süt kayınpeder ve süt kayınvalide olmuş olurlar.

f) Bir kimse, kendi kızının veya herhangi bir kız kardeşinin emzirdiği bir çocuk ile evlenemez. Eğer evli iseler aralarını tefrika gereklidir.

g) Bir kimse, hanımının sütkızını veya hanımının sütannesini şehvetle messetse (dokunsa), hanımı kendisine haram olur. Çünkü şehvetle mes (dokunma) ve takbil (öpme) hürmet-i musâhereyi gerektirir.

h) Zinadan hâsıl olan süt ile de hürmet-i musâhere sabit olur ve süt emmenin hükümleri cari olur. Böylece bir kişi zina ettiği kadının sütkızıyla evlenemez. Bu kız, zina eden erkeğin usûl ve furû’una da haram olur.

I) Süt emmenin hükümlerinin sabit olması için sütannenin bilinmesi gereklidir. Bir çocuğu bir şehir veya köydeki birçok kadın emzirmiş olsa ve bu kadınların kim oldukları bizzat bilinemese, bu çocuk o şehir veya köydeki birisi ile evlenebilir.

J) Şüphe ile süt emmenin hükümleri sabit olmaz. Şöyle ki; sütü bulunmayan bir kadının göğsünü bir çocuk ağzına alsa, süt emmenin hükmü sabit olmaz. Keza, kadının sütü olduğu halde çocuğun ağzına süt gidip gitmediği bilinmezse de süt emmenin hükümleri sabit olmaz.

(Kudûrî, İhtiyâr, Mebsût ve Hukûk-u İslâmiye Kâmusu)