SORU: Öşür (yani onda bir) veya öşrün yarısı (yani yirmide bir) eda edilmeden (verilmeden) önce işçilerin ücreti, tarlayı süren sığırların nafakaları ve bunun gibi masraflar düşülür mü?
CEVAP:
Masraflar düşülmez… Bilakis (ister) öşür olsun (yani onda bir olsun , ister öşrün) yarısı olsun (yani yirmide bir olsun , verilmesi) vacip olan (miktarın), arazinin çıkardığı (mahsulün) tamamından (masraflar düşülmeden) verilmesi gerekir…
“el-Bahru’r-Râik”’de şöyle demiştir: Yani işçilerin ücreti, sığırların nafakası, nehirlerin kirası, bekçi parası ve bunun gibi (masraflar) hesaplanmaz (öşür verirken düşülmez), çünkü Nebî (s.a.v) masrafın değişmesiyle vacibin değişmesine hükmetmiştir. (Yani Nebî (s.a.v) çıkarılması gereken masrafı belirlemiş ve sulama gibi bir masraf bulunduğunda öşrü yarıya indirmiştir ve bu masraf çıkarıldıktan sonra geriye kalan mahsulde tekrar masraf hesaplanıp düşülmez, aksi halde öşrün miktarını daha da aşağı düşürmek olacağından nas’sa muhalefet edilmiş olur…)
(Diğer masraflar gibi) tohum (masrafı da keza) çıkarılmaksızın (öşür verilir)…
(Yukarıda zikredilen bu) masrafların, bizzat çıkan mahsulden (verilecek) olmasıyla, başkasından verilmesi arasında da fark yoktur (yani hüküm değişmez)… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
SORU: Haraç arazisinden bir şey çıkarsa (yani herhangi bir ürün elde edilirse) onda öşür vacip olur mu?
CEVAP:
(Haraç arazisinden elde edilen üründe) bir şey gerekmez (yani öşür vacip değildir). Bilakis (böyle bir araziden) haraç (almakla) yetinilir (zira haraç ile öşür aynı arazide toplanmaz).
