SORU: Niyet nedir? Sadece bilmek yeterli midir yoksa bilinen şeyi kastetmek mi lazımdır? Kalbî niyet hususundaki ölçü nedir?
CEVAP:
Niyet: İki müsaviden (eşit olan iki taraftan) birini tercih ettiren iradedir (istektir). Yani sırf Allah için namaz kılmayı irade etmektir (istemektir). Bundan anlaşılır ki niyet, mutlak olarak irade (istemek) değil, kat’î olan iradedir.
Ulemanın; “Niyeti bilgi ile tefsir etmek doğru değildir” sözünden murad, kasıttan hâlî (beri ve uzak) olan mutlak bilgidir.
Niyette muteber olan, kalbin amelidir. Yani niyeti tahakkuk ettiren ve şer’an niyette muteber olan şart, bir şeyi baştan bilmektir. Bu bilgi kat’î iradeden meydana gelmiş olacaktır. Bir şeyi mutlak surette bilmek niyet olmadığı gibi, mücerret dil ile söylemek de niyet değildir. Yani kesin surette yapılmak istenen şeye ait olan bilgi muteberdir.
Bu, yani kalbin ameli hususundaki ölçü, irade ettiği anda düşünmeden hemen hangi namazı kılacağını bilmekten ibarettir. Düşünmeden hangi namazı kılacağını bilemezse caiz değildir… (İbn-i Âbidîn)
