SORU: Helal ve haramın sebeplerinde şek etmek ve hükmü nedir?
CEVAP:
Helal ve haramın sebeplerinde şek etme hususunu misallendirerek şöylece açıklayabiliriz:
a) Bir kişinin abdestsiz olduğunu bilip daha sonra abdest alıp almadığında şüphe etmesi.
Bu durumda kişi abdest alır. Çünkü “yakîn, şek ile zeval bulmaz.” Yani kesin olarak bildiği abdestsizlik hali, alıp almadığı kesin olmayan bir abdestle gitmemiştir.
b) Evli olan iki kişinin, yanlarından bir kuş uçarken birinin; “Bu uçan kuş karga değilse hanımım boş olsun!”, diğerinin de; “Bu uçan kuş kargaysa hanımım boş olsun!” demeleri.
Bu durumda hiç birinin ailesi boş olmaz. Çünkü kuş uçup gitmiş ve ne olduğu kesin olarak bilinememiştir.
c) Avcının yaraladığı avı kaybettikten sonra ölü olarak bulup avın düşerek veya bilinemeyen başka bir sebep ile ölme ihtimalinin olması.
Bu durumda ölümüne sebep olacak başka bir yarası yoksa av helal olur. “Zira yakîn, şek ile zail olmaz.”
d) Bir kişinin; “Ahmet kendi başına bir av avlayabilirse, karım boş olsun!” deyip, Ahmet’in de bir avı yaralayıp, av gözden kaybolduktan sonra ölü olarak bulunması.
Bu durumda adama karısı haram olur. Çünkü görünen delil Ahmet’in kendi başına onu öldürmüş olmasıdır… (İhyâu-Ulûmi’d-Dîn)
