SORU: Fıtır sadakasının verileceği yerler (almaya müstehak/ehil olanlar) kimlerdir?
CEVAP:
Bu (kimseler) herhangi bir maldan nisaba malik olmayan fakir ve miskindir…
a) (Burada), fıtır sadakasının, zekât malını almanın haram oluşuyla müteallık zenginlik sahibine (verilmesinin) caiz olmadığına işaret vardır…
Ed-Dürrü’l-Muhtâr’da şöyle denilmiştir: Verilecek yerler itibariyle ve bütün hallerde sadaka-i fıtr zekât gibidir…
Eş-Şâmî Hâşiyesinde, zekâtın verileceği yerler (hususunda) şöyle demiştir: (Sadaka-i fıtr), sadaka ayetinde bildirilen yerlere verilir. Yalnız anlaşıldığına göre, zengin olan zekât memuruna (verilmez). Aralarında doğum itibariyle yakınlık olanlara, karı koca (zevciyet ilişkisi bulunanlara), zengine, Hâşimî’ye ve benzerlerine verilemez. Bunlar, zekât (almaya) ehil olanlar babında geçmişti. (Şârih yukarıda geçtiği gibi) “bütün hallerde” (demişse de), maksat mutlak surette her yönden bütün haller değildir. (Çünkü hallerin birtakım şartları vardır ki bunlar diğerlerinde bulunmaz. Çünkü zekâtta sene geçmesi, üreyen nisap, akıl ve baliğ olmak şarttır. Sadaka-i fıtrda bunların hiçbiri şart değildir.) Bilakis, “(fitreyi) müstehak olan kişilere verme” ahvalinden murad (olan), niyet ve temlik şartı koşulmasıdır. (Fitre alacak kimseye malı) sadece mübah kılmak kâfi değildir… El-Bedâi’ de olduğu gibi…
b) Bir kimse fıtır sadakasını bir fakire veya birkaç fakire verebilir… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
c) Hükümet reisi, fıtır sadakasını toplamak için memur gönderebilir, ancak bu memur, zekât memuru gibi bizzat kabileler arasında dolaşarak fıtır sadakası toplamaz… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
d) Bir kimseye fıtır sadakası vacip olur, sonra da malı helak olursa, ondan fıtır sadakası sakıt olmaz… (İbn-i Âbidîn, Zekât Bahsi)
