SORU: Borçlu borcunu ödemezse hâkim alacaklıların alacağını nasıl tahsil eder?
CEVAP:
a) Kâdı/Hâkim, borçlu olan kimsenin malını, üzerinde olan borcunu ödemek için satamaz, belki borçlunun malını kendi eliyle satıp borcunu ödemesi için kâdı onu ebedi hapseder…
b) Borçlunun mevcut olan malı borcu cinsinden olursa, hâkim borçlunun borcunu onun malından öder…
c) Borçlunun borcu, dirhem/gümüş cinsinden olup, malı ise altın cinsinden veya borcu altın olup malı dirhem/gümüş cinsinden ise, hâkim bunlardan her birini diğerinin yerine istihsanen satabilir…
d) İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed (rh.aleyhima)’ya göre, eğer alacaklılar talep ederse, borçlu kişi alım-satımdan, tasarruftan ve malında başka bir kişinin alacağı olduğunu ikrar etmekten men olunur…
e) Borçlu kişi borcunu ödemek için malını satmaktan imtina ederse, hâkim, onun malını satıp alacaklılar arasında hisselerine göre taksim eder…
f) Borçlunun malı, borçlarını ödemek için satılmak istenildiğinde önce nakitleri satılır, bunlar borçlarını ödemeye yetmezse sonra ticaret malları satılır, bunlar da borçlarını ödemeye yetmezse taşınmaz malları satılır…
g) Borçlunun elbiseleri satıldığında kendisi için giydiği elbiselerden “bir kat” veya bazılarına göre “iki kat elbise” bırakılır… (Mültekâ/Mevkûfât)