SORU: Sehiv secdesi selam verdikten sonra mı yapılır? Sehiv secdesi hangi durumlarda vacip olur?
CEVAP:
a) Hanefilere göre sehiv secdesinin selam verildikten sonra yapılması evladır. “Selam vermeden secde edilmesi de caizdir” denilmiştir… “Dürer” sahibi, Hidâye sahibi, Şemsüleimme, İmam Ebû Leys, İmam Merğınânî, sehiv secdesinin iki selamdan sonra yapılmasını seçmişlerdir.
b) Sehiv secdesi şunlardan dolayı yapılır: Vacibi terk etmek, örneğin;
1- Rükûda Kur’ân okumak
2- Ka’de de oturuşta Kur’ân okumak
3- Sonra yapılacak bir rüknü önce yapmak
4- Bir rüknü tekrar yapmak
5- Vacibi değiştirmek
6- Kıraattan önce rükû yapmak.
7- Üç ve dört rekâtlı namazların ikinci rekâtının sonunda “tahiyyat” üzerine bir şey ziyade yapmakla üçüncü rekâta kalkmayı geciktirmek. (“Tahiyyat” üzerine ne kadar ziyade yapılırsa sehiv secdesi gerektiği hususunda ihtilaf edilmiştir. Sahih olan kavle göre, “Allâhümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin” demedikçe sehiv secdesi gerekmeyip sadece “Allâhümme salli alâ Muhammedin” demekle sehiv secdesi lazım olmaz.)
8- İki rükû yapmak
9- Gizli okunacak yerde açıktan okumak, açıktan okunacak yerde gizli okumak (Hidâye’de “Tek başına kılan kişi açıktan okunacak namazlarda serbesttir, gizli okunacak namazlarda açıktan okursa ona da sehiv secdesi gerekir” denilmiştir.)
10- Üç ve dört rekâtlı namazlarda ikinci rekâtın sonunda oturmayı unutarak terk etmek. Bazıları “yukarıda sayılan bu şeylerin hepsi vacibin terkine aittir” demişlerdir. “Muhît”’te şöyle denilmiştir:
11- Bir kimse ayağa kalkacağı yerde otursa
12- Oturacağı yerde ayağa kalksa
13- Farzlarda ilk iki rekâtta fâtihadan önce zammı sureleri okusa
14- Farzlarda ilk iki rekâtta zammı sureleri okumasa
15- Farzlarda ilk iki rekâttan birisinde zammı sure okumasa
16- Farzlarda ilk iki rekâtta yapması gereken kıraati son iki rekâtta yapsa
17- Kunût duasını okumasa
18- Tahiyyatı okumasa
19- Bayram namazındaki ziyade bayram tekbirlerini almasa
20- Namaza bir secde ziyade etse
21- Namaza bir rükû ziyade etse
22- Tâdil-i erkânı terk etse
23- Rükûdan doğrulmayı terk etse
24- Secdeden doğrulmayı terk etse
25- Unutarak selam verse sehiv secdesi lazım gelir.
26- Bir kimse fâtihanın bazısını okuyup çoğunu unutarak okumasa sehiv secdesi lazım gelir.
27- “Kâdîhân”’da şöyle denilmiştir: Bir kimse tahiyyatın bir kısmını okumasa sehiv secdesi lazım olur.
28- Bir kimse namazda şüphe edip bir rükün kılabilecek zaman düşünmesi uzarsa o kimse üzerine sehiv secdesi lazım olur… (Mültekâ/Mevkûfât)
