Kişi ölünce bıraktığı mirastan cenaze masrafı, kul borçları, vasiyeti ve miras paylaşımı nasıl yapılır? Ölenin malı yok ise teçhiz ve tekfin masraflarını kim karşılar?

SORU: Bir kişi ölünce mirasında ilkönce teçhiz ve tekfin masrafları ayrılıp sonra kul borçları ödenip sonra vasiyetleri yerine getirilip sonra da miras mirasçılar arasında mı paylaştırılır? Ölenin malı yok ise teçhiz ve tekfin masraflarını kim karşılar?

CEVAP:

a) Bir ölünün bıraktığı mirasta rehin gibi başkasının hakkı bulunmazsa, önce miras malından ölünün teçhiz ve tekfini yani yıkama, kefen ve defin masrafı israf ve taktîr/cimrilik yapılmaksızın ayrılır… Erkek için kefende üç kattan fazlası, kadın için ise beş kattan fazlası israftır, bunlardan eksik olması ise taktîr/cimriliktir… Kefenin kıymetçe orta halli olması, ölünün hayatta iken giydiği elbisenin orta hallisine göredir. Mesela, ölünün hayatta iken günlük giydiği elbise yüz dirhemlik olsa, kefenin yüz dirhemlikten az olması taktîrdir, yüz dirhemden fazla olması ise israftır… Ölünün malı yok ise, teçhiz ve tekfin masrafı, hayatında nafakası üzerine vacip olan kimseye lazım gelir. Eğer böyle bir kimse bulunmazsa veya bulunur da fakir olursa, teçhiz ve tekfin masrafı beytü’l-mal tarafından karşılanır…

b) Bir ölünün bıraktığı mirastan ölünün teçhiz ve tekfin masrafı ayrıldıktan sonra, borçları ödenir. Borçtan murad kul tarafından istenilen borçlardır yoksa zekât, keffaret vb. borçlar değildir…

c) Mirastan ölünün teçhiz ve tekfin masrafı ayrılıp, borçları da ödendikten sonra, geriye kalan malının üçte birinden vasiyetleri yerine getirilir. Vasiyetler mirasın üçte birinden fazla olursa, bunların yerine getirilmesi mirasçıların iznine bağlıdır…

d) Mirastan ölünün teçhiz ve tekfin masrafı ayrılıp, borçları ödenip, vasiyeti de yerine getirildikten sonra, miras, mirasçılar arasında taksim edilir… (Mültekâ/Mevkûfât)