SORU: Kişi kimlerin fıtır sadakasını/fitresini verir?
CEVAP:
Kişi, kendisi, küçük çocukları, kâfir bile olsa hizmet için olan kölesinin fitrelerini verir…
a) Eğer küçük çocuğunun malı varsa onun malından verir, değilse kendi malından verir… Küçük çocuktan murad, anne karnından çıkıp ihtilam olma devresine kadar olan çocuktur…
b) Kendisiyle aynı evde otursalar ve onların geçimlerini de temin etse bile ne hanım ve ne de büyük çocuklar için fıtır sadakası vermek kişinin üzerine vacip değildir... Keza kişinin ticaret için olan kölelerinin fitrelerini vermesi de vacip değildir yani bir malda iki hak bir araya gelmemesi için fitre vacip olmaz…
c) Bir kimsenin, karısının fitresini vermesi vacip değildir. Çünkü karı-koca haklarından başka hususta kocası karısına hâkim değildir. Kadının zaruri olan nafakasından başka, tedavi veya ilaç ücreti gibi masraflarını ödemesi de vacip değildir…
d) Kişinin, kötürüm olsa bile akıl-baliğ olan büyük çocuğunun fitresini vermesi vacip değildir. Çünkü onun üzerinde velayeti kalmamıştır…
e) Bir kimsenin, Allah rızası için nafakasını verdiği/geçimini sağladığı yabancı bir kimsenin fitresini vermesi de vacip değildir…
f) Bir kimsenin babası, aile efradının içinde yaşıyorsa ve babası da deli ve fakir değilse, o kimseye babasının fitresini vermesi vacip değildir… Ancak babası aile efradı içinde yaşar da fakir veya deli ise, o takdirde bu kişinin babasının fitresini vermesi vacip olur…
g) Ancak bir kimse, karısı, büyük çocuğu ve sair aile efradının fitrelerini onların izni veya emri olmaksızın verirse, istihsanen caizdir. Fetva da buna göredir. Çünkü fitresini verdiği kişi aile efradından olursa, âdeten izin mevcuttur, yani hükmen niyet vardır, zira aksi takdirde niyetsiz fitre caiz olmaz… Şayet izinsiz fitresini verdiği kişi aile efradından değilse, caiz olmaz, çünkü âdeten izin yoktur… (İbn-i Âbidîn, Teshîl li Mesâil Kudûrî, İhtiyâr, Fetevây-i Hindiyye)
