Bir ilme başlamak isteyen kimse ne yapmalıdır?

SORU: Bir ilme başlamak isteyen kimse ne yapmalıdır?

CEVAP:

Bir ilmi tahsile başlamak isteyen kimsenin, o ilmi, “hadd”’i yahut “resm”’i ile tasavvur etmesi gerekir… Bir ilmi haddi ile tasavvurdan murad; onu zâtiyatı itibariyle tarif etmektir. Meselâ; insanı, “konuşan hayvandır” diye tarif bir haddir… Bir ilmi resmi ile tasavvurdan murad ise; bir şeyi araz/sonradan arız olan bir şey ile tarifte bulunmaktır. Meselâ; insanı, “gülen hayvandır” diye tarif etmek, resmen tariftir…

Keza, bir ilmi, tahsile başlamak isteyen kimsenin, o ilmin aslını (ilke ve temellerini) bilmesi gerekir. Her ilmin aslı (ilke ve temeli) 10 şey olup (bilinmesi gereken bu on şey) şunlardır; o ilmin tarifi, mevzusu, gayesi, istimdadı, ilmin kurucusu, ismi, şâri’in hükmü, meseleleri, mahmulü ve fazileti… (İbn-i Âbidîn, Mukaddime)